Özet
Bu konuşmada Avusturyalı filozof ve romancı Robert Musil’in Niteliksiz Adam (Der Mann ohne Eigenschaften) romanına odaklanarak Musil’de etik, estetik ve kendilik anlayışını inceleyeceğim.
Musil kendi dönemindeki birçok düşünür gibi hem yazma biçimi konusunda hem de sorunsallaştırdığı felsefi konuların içeriği konusunda Friedrich Nietzsche’den etkilenmiştir. Yazma biçiminden kastım şudur: Tıpkı Nietzsche gibi Musil de felsefe ve edebiyat arasındaki sınırın bulanıklaştırılması gerektiği fikrini savunur ve felsefenin kavramlarla ve/veya kavramsallaştırarak ele almada yetersiz kaldığı temaları, sanatın ve/veya edebiyatın diliyle işleyebileceğimizi iddia eder. Sorunsallaştırdığı felsefi temalar konusunda da şunu söyleyebiliriz: Nietzsche’nin etik, estetik ve kendilik üzerine düşünceleri Musil’in bütün çalışmalarında görülebilir. Bu düşüncelerden biri, öznenin çözünümü teması, Musil tarafından nihilizme bir davet değil, yeni bir kendilik ve etik anlayışına açılma olarak incelenmiştir. Musil’in yaklaşımında etik ve estetiğin buluştuğu, dahası bir ve aynı olduğu bir alan vardır. Bu birleşmenin merkezinde bir yazma ve yaşama biçimi olarak denemecilik (essayism) fikri bulunur.
